De geboorte van chiro heikant

Ik was maar enkele maanden veertien geworden en ‘werkte’ in de parochiale bibliotheek, toen gevestigd in het Gildenhuis (met toegangsdeur langs de Aarschotsebaan).

Ik was officieel ‘schrijver/schatbewaarder’ van de bibliotheek. Ik zei de onderpastoor Van Cleynenbreughel dat ik bij de fanfare van Beerzel wilde gaan. Hij zei mij dat ik ook bij de Chiro op een trommel kon komen slaan en ze hadden daar nog een paar goede leiders nodig.

In die periode ging ik iedere zondag naar cinema Alaska (tegenover de jongensschool, nu een appartementsblok) omdat ik daar van Julien de muziek mocht opzetten en ik gefascineerd was door die grote rollen met beeldjes.

Toch koos ik voor de Chiro, waarschijnlijk omdat de onderpastoor dat vroeg. Ik denk dat het in 1954 was. Volgens mij had dit op dat moment niets met idealisme te maken, dat kwam beslist, maar later.
Er waren daar nog twee andere leiders van de Chiro: Herman Docx en Leon Mariën. Soms kwamen Ludo Docx en Jef Van Dessel, beiden seminaristen, in de periode, nog wel helpen met zang en andere originele spelletjes. Vooral met Leon kwam ik veel in contact. Herman was de jongste van ons drie, maar leidde de oudste groep leden van de Chiro. Hij was een geboren leider.

Zelf liep ik er zo een beetje bij, de eerste zondagen. Maar toen ik iets mocht doen en mijn korte velourse broek met volledig uniform droeg voelde ik me meteen thuis. Ook was de onderpastoor de hele zondagnamiddag aanwezig.

We begonnen om 13.30 en soms om 14.00 u. Om 15.00 u. gingen we naar het lof. De Chiro rechts in de kerk, de Gidsen links. Toen was er in de kerk nog een mannen- en vrouwenkant. Na de kerkdienst begon de Chiro maar pas. En soms ging het er hard aan toe. Vooral bij ‘dassenroof’ en als het wat geregend had, zag je dat meteen aan ons netjes gewassen en gestreken uniform, pas later kwam het ‘speluniform’ in voege.

Maar rond vijf, zes uur voor de eindformatie waren we terug netjes gewassen en haren gekamd. Met twee of drie man gingen we dan naar de frituur van Louis op het plein, dat toen nog niet Cardijnplein heette. Vol trots bestelden wij bij Louis ‘een baksel’ (een hele emmer frieten) met alles wat erbij hoorde. Zeker twee volledige Gazetten van Antwerpen. Het blijven voor mij nog altijd mooie herinneringen als ik aan die beelden terugdenk. Op een tafeltje werden al die dampende frietjes beschikbaar gesteld. Geen discussie meer over wie gewonnen had bij het dassenspel, gewoon maar eten, te beginnen met de langste frietjes.

De stichters van onze Chiro waren beslist Herman en Leon. Ik denk aangestuurd door priester Peeters, die les gaf in het college van Lier en ook in het nationale bestuur van de Chiro zat.
Dat was toen ten tijde van Ward Van Roey, Chris Peeters. Ik kwam de ploeg versterken, maar we bleven toch enkele jaren maar met ons drie. Veel later is Marcel Van Hove, Jef Bats, Jef Verbiest, Frans Peeters, Vic De Belser, erbij gekomen. Ook Karl Callaerts en anderen.

Mijn specifieke taak als leider?
De eerste jaren waren er maar twee afdelingen: de knapen en de kerels. Samen met Leon stond ik in voor de knapen (12 jaar- 14 jaar). Spelletjes organiseren en vooral vertellen deed ik graag. Zo was ik op een namiddag aan het vertellen uit het boek ‘Spoken op de ruwe heide’ van Jon Flanders. We stopten altijd op een spannend moment. Ik zei dat we volgende week het vervolg wel zouden vertellen. Iemand zei: “Ik weet het al. Ik heb dit boek ook gelezen.”
Ik antwoordde dat dit een ander boek was en tegen de volgende zondag had ik het slot van het boek aangepast. Vanaf dat moment vertelde ik gedurende vele jaren mijn eigen verhalen.
De knapen van de Chiro waren mijn eerste toehoorders van mijn jeugdverhalen. 

Het was een heerlijke tijd. En nu nog na al die jaren, als ik iemand van toen tegenkom, dan zie ik die brede glimlach. Wij waren samen één; vrienden voor het leven. In die tijd waren er ook de Gidsen op de Hei. We zagen ze iedere zondag in het lof, maar voor de rest bleven zij in ‘de hof van de pastorie’ en wij op het terrein van de toenmalige parochiezaal (volledig van beton gemaakt, ten tijde van pastoor Van Houdt).
Maar broers hebben soms ook zussen, zo gaat dat toch? Zo waren sommige Chiroleiders geïntroduceerd bij de zussen van, wat in het later leven al een stap vooruit bleek te zijn!

Verder praten we daarover niet.

Bij boer Mertens aan de Melkouwensteenweg, waar die een scherpe bocht neemt, kwamen de scouts samen. Een kleinere groep, maar ook zeer dynamisch en vermits broers ook zussen hebben, was er een zekere ‘verbroedering’ tussen scouts en gidsen. De scouts hadden ook een ander boven structuur.  Chiro en KSA Jong Vlaanderen (Chiro op het college, meestal) waren verbonden met het bisdom. De scouts met een meer profane leiding.
Zo kwam het dat op een dag, ten tijde van pastoor Torfs, van de één op de andere dag de gidsen naar Chiro veranderde. Ik kan het weten want ik was betrokken partij. In 1958 was er een grote viering in Lourdes. Bijna alle Chiroleiders en  Chiroleidsters waren daar in Lourdes. Het was heerlijk zo een tijdje later ook op de Hei die mooie uniformen te zien.

Hoe een zondagnamiddag er uitzag?
Na de openingsformatie met groet aan de vlag en een gebed en de uitleg over het wachtwoord, volgden er enkele spelletjes.
Om 15.00 u. naar het lof en nadien het ‘harde werk’ spelen: estafetten, dassenroof, gewone balspelen, …Om even op adem te komen, werd alles even tot rust gebracht tijdens een vertelling.  Na de slotformatie en de groet aan de Burchtgravine (OLV) volgde meestal de frittenmaaltijd met limonade (of water), nadien voor de oudsten (de kerels) gezelschapsspelen zoals Mens erger je niet, Monopoly, enz.

De leiders sloten meestal aan bij de gezellige avond van de kerels. Dat was iedere zondag zo, behalve soms tijdens speciale gebeurtenissen zoals in 1958, ter gelegenheid van Expo ’58 het koor De Troubadours van Koning Boudewijn, onder leiding van Guido Haazen, in de tuin van de pastorie kwam optreden. Ook tijdens de jaarlijkse Meivaarten en nog andere gebeurtenissen, of tijdens de examenperiode. 

Onze Chiro bestond uit: de Burchtknapen (vanaf 9 jaar), de Knapen (vanaf 12 jaar), de Kerels (vanaf 14 jaar) en de Aspiranten (vanaf 17 jaar, maar soms waren die al vroeger ingeschakeld als leider).
Ten opzichte van nu? Onze Chiro was vroeger ‘een beetje militair gestructureerd’.

Een beetje naoorlogs? Misschien lag de nadruk een beetje te veel op orde en tucht en was gehoorzamen aan de leider absoluut noodzakelijk. Maar daar maakte niemand zich zorgen over. Het was een fantastische groep.

Net als de Chiro is ook het ander verenigingsleven geëvolueerd: gemoedelijker, meer aandacht voor de kleine probleempjes van iedereen.

De eerste jaren hadden wij geen geld nodig. Alleen de afdelingsvlaggen moesten aangekocht worden. Maar er waren ouders van sommige leiders die meer dan een vlag wilden betalen voor de Chiro van hun zoon. Nadien bakten we wafels en die verkoop werd over heel de parochie georganiseerd. Ook moesten de kinderen dagelijks een kleine bijdrage leveren. Weinig geld maar veel plezier.

Ik heb heel veel herinneringen en eigenlijk ook veel te danken aan de Chiro. Het is nu eenmaal zo dat, als je iets oppervlakkig beleeft, je er nadien weinig plezier aan beleeft.

 De Chiro, dat was mijn leven. Al vrij vlug was ik lid van het gewestbestuur, ten tijde van Isidoor Heylen, gewestleider. Ons gewest Heist-op-den-Berg ging over 13 parochies. Ik ben zo in die 13 parochies, dat was in 1957, de leiders gaan leren hoe ze paternosters moesten vlechten. Die paternosters werden in Lourdes gebruikt.

Een ander mooi moment is dat ik, tijdens een openingsformatie van een Meivaart, op de pui van het kasteel van De Merode, waar meer dan 700 Chirojongens aanwezig waren, voor de micro het openingslied mocht voorzingen.

Ook een vertelling, op een regendag, op de zolder van de abdij van Tongerlo, voor meer dan 400 kinderen, blijft bij de onvergetelijke momenten hangen. 

Maar de allermooiste momenten beleef ik regelmatig wanneer ik oudere mensen, die toen jong en fris waren, tegenkom en we gewoon mekaar de hand drukken. Er hoeven geen woorden bij. Op dat moment denken we immers samen aan de tijd van toen. Toen onze idealen wapperden met de vlaggen van onze mooie Chiro.